Yaruwillka pruwinsya
| ||
|---|---|---|
 | ||
| Isipampa (icha Ishipampa), Uchuk Hakas distritu | ||
| Yaruwillka pruwinsya | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Suyu |  Wanuku
| |
| Tinkurachina siwikuna | 9°46′59″ S 76°35′00″ O | |
| Uma llaqta | Chawinillu | |
| Distritukuna | 8 | |
| Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
| Runakuna | 38 813 (2005) | |
| Runa ñit'inakuy | 51,1 runa / km² () | |
| Hallka k'iti kanchar | 759,71 km² | |
| Hanaq kay | - m | |
| Kamasqa wata | 9 ñiqin inti raymi killapi 1995 watapi | |
| Kuraka (2019-2022) |
Wilfredo Cecilio Cabrera | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | [www.] | |
| Kastilla simipi llika tiyanan | [www.] | |
Yaruwillka pruwinsya (aymara simipi: Yaruwillka jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Yarowilca) nisqaqa Piruw mama llaqtapi, Wanuku suyupi, huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Chawinillu llaqtam.
Wiñay kawsay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Kamasqa 9 ñiqin inti raymi killapi 1995 watapi, Alberto Fujimori Umalliqmi.
Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
- Urqukuna: Atuq Wachanan - Laksha Warina - María Jellé Punta - Paraqucha Punta - Pukarumi Punta - Ruwan Winsa - Wari Punta - Yachas Punta
- Mayukuna: Marañun mayu
- Quchakuna: Lasuqucha - Minasqucha - Pararaqucha - Pukaqucha - Qiñwanaqucha - Salwana qucha - Yawarqucha
Chiriqunuy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Flora faunapas[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Pulitika rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Pusaq distritunmi kan.
| Distritu | Uma llaqta |
|---|---|
| Chupan | Chupan |
| Chakapampa | Chakapampa |
| Chawinillu | Chawinillu |
| Churas | Churas |
| Obas | Obas |
| Pampamarka | Pampamarka |
| Qawaq | Qawaq |
| Uchuk Hakas | San Cristóbal de Jacas Chico |
Waki[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Pruwinsyapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.
| Distritu | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Aparicio Pomares | 997 | 20.3 | 3,909 | 79.5 |
| Chakapampa | 872 | 32.8 | 1,784 | 67.1 |
| Chawinillu | 2,198 | 38.3 | 3,533 | 61.6 |
| Churas | 1,026 | 34.3 | 1,959 | 65.6 |
| Obas | 2,034 | 39.1 | 3,152 | 60.6 |
| Pampamarka | 468 | 24.3 | 1,456 | 75.5 |
| Qawaq | 2,179 | 71.7 | 852 | 28.1 |
| Uchuk Hakas | 781 | 47.4 | 865 | 52.6 |
| Llapan | 10,555 | 37.5 | 17,510 | 62.3 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata /2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi) Pukyu: [1]
Musiku[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Raymikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Karu puriy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Yachay tarpuy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Yachachiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Pruwinsyapi paqarisqa runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Apaykachana[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Willay pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Hawa t’inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
- Saywitu: Wanuku suyu
- www.huanucoagrario.gob.pe (kastilla simi)
|
Wanuku suyu | 
|
|---|---|---|
| Uma llaqta: Wanuku | ||
| Pruwinsyakuna: Ampu • Inka wamp'uwatana • Lawriqucha • Leoncio Prado • Marañun • Mayukillap Iskaynin • Pachitiya • Wamali • Wanuku • Waqaypampa • Yaruwillka | ||
| Amachasqa sallqa suyukuna: Anqas Urquwallqa mamallaqta parki • Sira ayllu llaqta risirwa • Tinku Mariya mamallaqta parki • Waywash Urqukuna risirwa suyu | ||
| Urqukuna: Hatun Siwla • Hatun Tsulla • Hirishhanka • Yerupaja - Waywash urqukuna | ||
| Quchakuna: Karpaqucha • Kisilluqucha • Lawriqucha • Mit'uqucha • Pichqaqucha • Qarwaqucha • Siwlaqucha • Waskaqucha | ||
| Mayukuna: Lawriqucha mayu • Marañun mayu • Nupi mayu • Pachitiya mayu • Pususu mayu • Santa Krus mayu • Urqumayu • Wallaqa mayu | ||
| Runa llaqtakuna: Ashaninka • Qhichwa • Uni (Cashibo-Cacataibo) • Shipibu-Qunibu • Yanisha | ||
| Simikuna: Wanuku suyupi rimaykuna • ashaninka simi • kastilla simi • panu simi • qhichwa • Wanuku rimay • yanisha simi | ||
| Mawk'a llaqtakuna: Piruru • Wanuku Pampa |
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |