Awqaq sipas suyu

Wikipediamanta
(Amarumayu suyu-manta pusampusqa)
Awqaq sipas suyu nisqamanta ñawirinaykipaq chaypi qhaway.
Awqaqsipas suyu
Aucasiri tawaqu jach'a suyu
Departamento de Amazonas
Utkupampa mayu, Amarumayu suyu (Piruw)
Amarumayu suyu Wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna 2º 59" S, 77º 9" y 78º 42" W
Wamanikuna 7
Listritukuna 83
Uma llaqta Chachapuyas
Simikuna qhichwa simi, kastilla simi, aguaruna simi, wambisa simi
Runakuna 375 993 (inei 2007)
Runa ñit'inakuy - runa / km²
Hallka k'iti kanchar 39.249,13 km²
Hanaq kay - m
Kamasqa wata 21 ñiqin ayamarq'a killapi 1832 watapi
Kamachiq runa Oscar Altamirano Quispe
(2019–2022)
Karu rimay yupay +41
Pacha suyu UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyanan regionamazonas.gob
Amarumayu suyup pruwinsyankuna

Awqaq sipas suyu nisqaqa (aymara simipi: Aucasiri tawaqu jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento de Amazonas) Piruw llaqtahuñum. Uma llaqtanqa Chachapuyas llaqtam.

Wiñay kawsay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kamasqa 21 ñiqin ayamarq'a killapi 1832 watapi.

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Llaqta pusay rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Qanchis wamanim kan.

Wamani Tiyaqkuna (2007)[1] Uma llaqta
Bagua 71.757 Bagua
Bongara 27.465 Jumbilla
Chachapuyas 49.700 Chachapuyas
Kunturkanki 43.311 Santa María de Nieva
Luya 48.328 Lamud
Rodríguez de Mendoza 26.389 Mendoza
Utkupampa 109.043 Hatun Bawa

Runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Awqaq sipas suyupi Awahun, Wampisa runakunam tiyanku.

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Awqaq sipas suyupiqa aswanta kastilla simitam rimanku.[2]

Simi Rimaqkuna 2004 (%) Rimaqkuna 2009 (%)
Qhichwa simi 0,4 0,3
Pachan simi /1 2,4 13,7
Kastilla simi 97,0 85,7
Hukkuna /1 0,2 0,3

/1 inlish simiwan, ruqt'u runakunawan

Awqaq sipas suyupiqa aguaruna simitam, kastilla simitam, qhichwa simitam, wambisa simitam rimanku.

wamani Kastilla simita rimaqkuna /1 % Pachan simita rimaqkuna /1, /2 %
Waqwa (Bagua) 47,489 76.1 14,832 23.8
Wunkará (Bongará) 24,439 99.5 47 0.2
Chachapuyas 44,292 99.3 170 0.4
Kunturkanki 3,348 9.6 31,499 90.2
Luya 42,231 99.3 42 0.1
Mintusap Ruriyis (Rodríguez de Mendoza) 23,525 99.6 26 0.1
Utkupanpa 95,853 99.5 324 0.3
Llapan 281,177 85.4 46,940 14.3

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: [3]

Karu puriy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Yachachiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Suyupi paqarisqakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Willay pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. www.inei.gob.pe
  2. www1.inei.gob.pe (kastilla simi)
  3. www.inei.gob.pe/

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]


Wallqanqa (Amarumayu) Amarumayu suyu Unancha (Amarumayu)
Uma llaqta: Chachapuyas
Pruwinsyakuna: BaguaBongaráChachapuyasKunturkankiLuyaRodríguez de MendozaUtkupampa
Amachasqa sallqa suyukuna: Abiseo mayu mamallaqta parkiIchigkat muja – Kuntur walla mamallaqta parkiQulan walla risirwa suyuSantiago-Kumayna risirwa suyu
Mayukuna: Chinchipi mayuImasa mayuKumayna mayuMarañun mayuMayu-ChinchipiSantiago mayuSinipa mayuSunchi mayuUtkupampa mayuWaylla mayu
Quchakuna: Pumaqucha
Mawk'a llaqtakuna: CarajíaKuélapWañusqakunap llaqtan
Karu puriy: Gocta phaqchaMansirichi punkuRintima punku
Runa llaqtakuna: AwahunChachapuyaShipibu-QunibuWampisa
Rimaykuna: Chachapuya runashimi
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Awqaq_sipas_suyu&oldid=662329" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)